6 βιβλία για τo καλοκαίρι

Υπάρχει μια παλιά μεταφορά, σχετικά με τους βατράχους και το βραστό νερό. Λένε ότι αν πετάξεις ένα βάτραχο σε βραστό νερό θα πηδήξει κατευθείαν έξω, αν όμως τον βάλεις σε κρύο νερό και σταδιακά τον ζεστάνεις, θα αφεθεί να βράσει ζωντανός επειδή δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει παρά μόνον όταν είναι πολύ αργά. Πιστεύω ότι με τα καλά αναγνώσματα εμείς πρέπει να είμαστε αυτός ο βάτραχος και τα βιβλία το νερό.

Έξι τέτοια βιβλία διαβάσαμε και σας προτείνουμε για φέτος το καλοκαίρι. Διακοπές ή όχι, παραλία ή βουνό, μπαλκόνι ή καναπές, πλοίο, κτελ ή όπου αλλού, αυτά είναι κάποια από τα καλύτερα λογοτεχνικά αναγνώσματα που εκδόθηκαν πρόσφατα και προλαβαίνετε να απολαύσετε τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού.

ΑΡΙΘΜΟΣ 11, Τζόναθαν Κόου, εκδόσεις Πόλις

Ο Τζόναθαν Κόου επιστρέφει με ένα βιβλίο -σχεδόν- σίκουελ του «Τι ωραίο πλιάτσικο!». Ένα βιβλίο για την βρετανική κοινωνία του 2016, διασκεδαστικό και ενοχλητικό, μιλάει για την κοινωνία του snapchat και των ριάλιτι σοου, για μία κοινωνία όπου «οι τραπεζίτες χρειάζονται κινηματογραφικές αίθουσες στα υπόγεια των σπιτιών τους και άλλοι συσσίτια στη στροφή του δρόμου». Μπλέκοντας αριστοτεχνικά όλες τις ιστορίες του γύρω από δύο φίλες και τον αριθμό 11 (είτε αυτός είναι ένα στοιχειωμένο σπίτι, είτε τραπέζι σε γκαλά, είτε το ενδέκατο υπόγειο μιας κατοικίας νεόπλουτων) καταπιάνεται -όπως ο ίδιος λέει «με μια κατάσταση στην οποία η θατσερική πολιτική βρίσκεται πλέον σε λειτουργία για 37 χρόνια και, μολονότι δεν την έχουμε ακριβώς αποδεχθεί πλήρως, έχουμε σχεδόν ξεχάσει πλέον ότι κάποτε υπήρχε και μια εναλλακτική απέναντί της». Σατιρίζοντας τα πάντα, ακόμα και στην ίδια τη σάτιρα, βάζει έναν μπλόγκερ στο βιβλίο του να υποστηρίζει πως «το πολιτικό χιούμορ είναι το άκρως αντίθετο της πολιτικής δράσης. Οχι απλώς το αντίθετο, αλλά ο θανάσιμος εχθρός της». Ένα από τα καλύτερα βιβλία του Κόου, και σίγουρα μέσα στα καλύτερα βιβλία που εκδόθηκαν το 2016.

ΣΤΑΘΜΟΣ 11, Emily st. John Mandel, εκδόσεις Ίκαρος

Το πιο σημαντικό post-apocalyptic βιβλίο που θα διαβάσεις φέτος, έρχεται από την Καναδή Emily st. John Mandel. Στη μέση μια παράστασης του Βασιλιά Ληρ, ο πρωταγωνιστής παθαίνει καρδιακό επεισόδιο. Ένας από τους θεατές προσπαθεί να τον σώσει και στον δρόμο για το σπίτι του πληροφορείται πως έχει ξεσπάσει μια θανατηφόρα επιδημία, που έχει ως αποτέλεσμα τον αφανισμό του 99% του παγκόσμιου πληθυσμού. Μετά την πανδημία όλα είναι διαφορετικά και ο χρόνος αρχίζει να μετράει ξανά από το έτος 1. Το βιβλίο ξεχωρίζει όχι μόνο για την πλοκή αλλά και για την αφήγηση, που σπάει τη γραμμικότητα του χρόνου και οι διάφορες ιστορίες ενώνονται με τρόπους μελετημένους κι έξυπνους. Το βιβλίο κέρδισε και το βραβείο Arthur C. Clarke για το καλύτερο βιβλίο επιστημονικής φαντασίας που εκδόθηκε στη Βρετανία το 2015.

Το παγοδρόμιο, Roberto Bolano, εκδόσεις Άγρα

Για πρώτη φορά μεταφράζεται στα ελληνικά το δεύτερο μυθιστόρημα του –λατρεμένου- Roberto Bolano. Γραμμένο το 1993, είναι το μυθιστόρημα που τον έκανε γνωστό σε κριτικούς και κοινό και εμπεριέχει όλα τα στοιχεία της μετέπειτα γραφής του, «αποτυχημένους συγγραφείς, ερωτικές απογοητεύσεις, ανεξήγητα εγκλήματα, χιούμορ στην καρδιά του εφιάλτη, αίσθηση του παραλόγου, αισθητική της βαναυσότητας, μελαγχολία ανάμεικτη με ζωντάνια, πολυφωνία» (από τον πρόλογο του Robert Amutio). Παρακολουθούμε τις παράλληλες αφηγήσεις ενός Χιλιανού συγγραφέα – επιχειρηματία σε μία κωμόπολη της Καταλονίας, ενός νυχτοφύλακα σε ένα κάμπινγκ (που ανήκει στον προηγούμενο) κι ενός δημοτικού υπαλλήλου που προσπαθεί να κάνει τα πάντα για έναν -μονόπλευρο- έρωτα. Όλες οι αφηγήσεις δομούνται πάνω στην προσπάθεια εξιχνίασης ενός φόνου, αλλά αυτό ίσως είναι δευτερεύον σε σχέση με τα πραγματικά θέματα του βιβλίου, που είναι οι εμμονές, οι ανεκπλήρωτοι έρωτες, οι ποιητές, η μετανάστευση, και η διαφθορά. Αν αγαπάς τον Μπολάνιο, τότε το καλοκαίρι σου έγινε λίγο καλύτερο. Αν δεν τον ξέρεις θα τον αγαπήσεις λίγο με αυτό το βιβλίο.

Τελευταία προειδοποίηση, Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδόσεις Αντίποδες

Έχοντας μιλήσει για τον «καινούριο» Μπολάνιο, πάμε σε κάτι συναφές. Οι εκδόσεις Αντίποδες είναι πλέον εγγύηση για την ποιότητα των βιβλίων που εκδίδουν. Σε αυτή τη συλλογή των πέντε διηγημάτων γίνεται ξεκάθαρο από πού επηρεάστηκε ο συγγραφέας, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι το αποτέλεσμα δεν είναι εντελώς πρωτότυπο και άρτιο. Είναι σαν να συναντήθηκαν ο Μπόρχες με τον Μπολάνιο και τον Πύντσον και να γράψανε ό,τι ιστορία τους κατέβηκε στο κεφάλι προσθέτοντας ο καθένας το στοιχείο που τον κάνει ξεχωριστό. Και αυτό κάνει ξεχωριστές και τις πέντε αυτές ιστορίες, που είναι κυριολεκτικά σαν μικρές γροθιές στο στομάχι: απρόσμενες, σου αφήνουν ένα κενό, και το σώμα σου θέλει κάποια ώρα για να επανέλθει πλήρως. Ευφυές, πολύ καλά μελετημένο βιβλίο, με ποιότητα λόγου. Αν ο Μπολάνιο ζούσε, θα κατέτασσε τον Κεχαγιά στην παρέα των “υπορεαλιστών” του.

Τότε που ήταν καλό κορίτσι, Philip Roth, εκδόσεις Πόλις

Μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά το τρίτο μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ, όπου για πρώτη και τελευταία φορά στην συγγραφική του καριέρα πρωταγωνίστρια είναι μία γυναίκα. Στο πρώτο μισό του βιβλίου παρακολουθούμε την ιστορία της οικογένειας της Λούσι, ενώ σταδιακά ξεκινά ο συγγραφέας να εμβαθύνει στην ίδια την πρωταγωνίστρια. Αμερικανικές μεσοδυτικές πολιτείες, προάστια, αρχές δεκαετίας του ’50, ασφυκτικές οικογένειες, συντηρητισμός και θρησκεία, ο Φίλιπ Ροθ παίρνει όλα αυτά τα στοιχεία και μέσα από μεγάλους διαλόγους, αφηγήσεις και απόπειρες ψυχογραφημάτων συνθέτει ένα βιβλίο που παρά τις 400 και σελίδες του δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου. Κατηγόρησαν τον Φίλιπ Ροθ ότι έφτιαξε έναν αντιπαθητικό χαρακτήρα και προέβαλε σε αυτήν τον μισογυνισμό του. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι ο Φίλιπ Ροθ δεν έχει δώσει στο παρελθόν δείγματα μισογυνισμού, αυτό που μπορώ όμως να ισχυριστώ είναι ότι η Λούσι είναι ένας πολύ καλά σκιαγραφημένος χαρακτήρας, ό,τι κάνει είναι δικαιολογημένο και ανάγεται στο παρελθόν της, και ότι για να μισήσεις τον χαρακτήρα της μάλλον πρέπει εσύ να την βλέπεις από μία μισογύνικη σκοπιά.

Τρόποι να γυρίζεις σπίτι, Alejandro Zambra, εκδόσεις Ίκαρος

Επιστρέφοντας στους Χιλιανούς συγγραφείς, ο Ζάμπρα εδώ μέσα σε λίγες σελίδες γράφει το πιο δυνατό του μυθιστόρημα. Το βιβλίο ορίζεται από δύο ιστορίες, η πρώτη αφορά ένα εννιάχρονο αγόρι τη δεκαετία του ’80 που το βράδυ ενός σεισμού γνωρίζει ένα κορίτσι. Όταν την ξανασυναντήσει μεγάλος πια θα προσπαθήσει να ξαναβρεί λίγη από την αθωότητα εκείνων των χρόνων. Η δεύτερη ιστορία εξελίσσεται στο παρόν και αφορά τον συγγραφέα της πρώτης ιστορίας. Ο Ζάμπρα με αυτό το βιβλίο ζωντανεύει τις εμπειρίες μίας ολόκληρης σιωπηλής γενιάς, της γενιάς που μεγάλωσε στη δικτατορία του Πινοσέτ, μια γενιά που έβλεπε τους γονείς της, αν όχι να συντάσσονται με τον Πινοσέτ, τουλάχιστον να εθελοτυφλούν και να μην αντιδρούν. «Τι σόι πρόσωπο έχουν οι γονείς μου; Όμως η αλήθεια είναι ότι οι γονείς μας δεν έχουν ποτέ πρόσωπο. Δε μαθαίνουμε ποτέ να τους κοιτάζουμε καλά». Το βιβλίο είναι βαθιά μελαγχολικό και νοσταλγικό, εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους ένα παιδί περνά από την αθωότητα στην ενηλικίωση και τους τρόπους με τους οποίους οι ενήλικες μαθαίνουν να διαχειρίζονται τις απώλειες, μεταφορικά ή κυριολεκτικά.