«Τις νύχτες σας θα κάψουμε»

Σκέψεις με αφορμή την ταινία Νήμα του Τhe Boy.

Η Νίκη είναι ηρωίδα της αντίστασης. Νίκη δεν είναι το όνομα που της έδωσαν οι γονείς της. Έτσι την βάφτισε ο αρχηγός. Οι φοιτήτριες στο Παρίσι φοράνε κόκκινα φορέματα για να την μιμηθούν. Ο γιος της ο Λευτέρης, που τον ονόμασε έτσι για να τον βλέπει και να σκέφτεται την απελευθέρωση,  μεγαλώνει στο πλευρό της και στην σκιά της. Η Νίκη φέρνει στον κόσμο τον Λευτέρη, όμως η νίκη της δεν φέρνει την απελευθέρωση. «Τώρα πια είμαστε κόμμα Νίκη, δεν μπορούμε πια να γράφουμε Τις νύχτες σας θα κάψουμε» της υποδεικνύει ο αρχηγός.

Το Νήμα, η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του The Boy aka Αλέξανδρου Βούλγαρη, μοιάζει σαν ένας εμπαιγμός όλων των λόγων για την σχέση των γενιών και την έμφυλη διάσταση τους, μεταξύ άλλων, ενδεχόμενα, και του πιο κυρίαρχου εξ αυτών για την υποτιθέμενη προδοσία της γενιάς του πολυτεχνείου. Είναι ακόμη, ή τουλάχιστον έτσι θέλησα να την καταλάβω, με έναν αφηρημένο τρόπο μία ταινία για την βία της πατριαρχίας στον αγώνα και στην ζωή ή στον αγώνα της ζωής,  αλλά και για την προσδοκία μιας μονάχα στο μέλλον εκπληρούμενης απελευθέρωσης.

Τα αμφίθυμα και πολλαπλά σύμβολα που χρησιμοποιούνται, σε ένα φιλμ που μερικώς ακολουθεί τις αρχές του σινεμά φαντασίας, προσκαλούν σε έναν ανοιχτό διάλογο με την ραχοκοκαλιά της κινηματογραφικής γλώσσας. Ειδικότερα, τα φαλλικά σύμβολα, που συχνά εμφανίζονται, λειτουργούν και ως όχι τόσο προφανείς αναφορές στον επηρεασμένο από την εκλαϊκευμένη εκδοχή της ψυχανάλυσης κινηματογραφικό λόγο για την σεξουαλικότητα. H μουσική, ο φωτισμός, το κυρίαρχο κόκκινο χρώμα και το διαμορφωμένο στούντιο,  στο οποίο εκτυλίσσεται το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης δημιουργούν την ξεχωριστή αισθητική της ταινίας. Αυτό το σύνθετο ύφος, εμποδίζει κατά την γνώμη μου, μια φορμαλιστική κατηγοριοποίηση της ως weird.

Η Νίκη (την υποδύεται η Σοφία Κόκκαλη) (με) συγκινεί. Στα θολωμένα από τα δάκρυα  γυαλιά της κατοπτρίζεται ολόκληρη η δυσκολία του να είσαι γυναίκα και μητέρα και μαζί σύμβολο της χειραφέτησης. Το σώμα της, χωρίς υπερβολή, είναι το πεδίο των ιστορικών αγώνων και της συλλογικής μνήμης. Η οδύνη και οι ωδίνες του σώματος, της γέννας ή των φριχτών βασανιστηρίων που ως αντιστασιακή υποβάλλεται είναι το τίμημα που πληρώνει καθεμία, κάθε σώμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορικής σύγκρουσης. Από σήμερα το αύριο θα σμιλεύουμε^σ.1Στίχος από το τραγούδι Πρόσωπα, Τhe Boy,  Φάντασμα, 2011. Με άλλα λόγια, πονάμε σήμερα για να ζήσουμε αύριο.Με αυτή την «θεολογία» της μακρινής απελευθέρωσης συγκρούεται χρόνια μετά ο Λευτέρης (τον υποδύεται επίσης η Σοφία Κόκκαλη). Και ο ήχος του Τζουκ Μποξ που καταστρέφει με μανία θυμίζει αρκετά τον στίχο  «φούντωσε η ανάγκη μου, η αλλαγή θέλει βία» (Τhe Boy, Το κουστουμάκι, 2008), ενώ ο Λευτέρης θα μπορούσε να είναι αυτός που τραγούδησε «μάνα μου οι αγώνες σου με κάνανε σου λέω φλώρο» (ό.π).

Η ταινία, η οποία γράφτηκε στο διάστημα 2007 – 2009, φωτίζει την ηρωικότητα της φαντασίωσης του μέλλοντος στο παρόν με φόντο ένα ηρωικό αλλά ηττημένο παρελθόν. Στο σημείο αυτό έρχεται και η δραματική συνειδητοποίηση «ότι το νήμα που ακολουθείς έχει κοπεί από καιρό» (στίχος από το ομώνυμο τραγούδι). Η διαδικασία της αναγνώρισης αυτού του αδιεξόδου  στην ταινία είναι που ραγίζει καρδιές.