ΠΩΣ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 

Με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό της άρνησης των αναισθησιολόγων της Σάμου να συμπράξουν σε διακοπές κυήσεων για ηθικούς λόγους, η Μαρία Καλογήρου, υποψήφια διδάκτορας στο Université Paris 10- Paris Ouest Nanterre La Défense, η οποία ασχολείται με δικαιώματα σε σχέση με την παρένθετη μητρότητα, συμβάλλει στη σχετική δημόσια συζήτηση με ένα κείμενο, το οποίο εκκινώντας από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τη διενέργεια τεχνητής διακοπής κυήσεων, σχολιάζει την ειδική περίπτωση της Σάμου εντός του γενικότερο πλαισίου έμφυλων διακρίσεων και καταπίεσης.

Η απόφαση των αναισθησιολόγων του δημόσιου νοσοκομείου της Σάμου να μην χορηγούν εφεξής αναισθησία με σκοπό τη διενέργεια τεχνητής διακοπής κυήσεων λόγω αντιστάσεων που τους επιβάλλει η ηθική τους συνείδηση έγινε γνωστή και σχολιάζεται ποικιλοτρόπως, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά. Πράγματι το 2005 χορηγήθηκε στους/στις γιατρούς το δικαίωμα άρνησης τέλεσης των πρακτικών εκείνων που είναι μεν νόμιμες, αλλά δημιουργούν στους συγκεκριμένους ανθρώπους συνειδησιακά προβλήματα. Το δικαίωμα των γιατρών αίρεται σε περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος ζωής ή σοβαρής και διαρκούς, με βάση το νόμο, βλάβης της υγείας της εγκύου^σ.1Νόμος 3418/2005, άρθρα 2 και 31. Παραμένει, δηλαδή, ενεργό ως προς ένα πολύ μεγάλο αριθμό κυήσεων, που περιλαμβάνει όλες τις περιπτώσεις όπου η διακοπή της κύησης είναι προïόν επιλογής και όχι ανάγκης. Στις περιπτώσεις αυτές οι γυναίκες απευθύνονται σε κάποιο άλλο/άλλη γιατρό ή κλινική, ώστε να λάβει ομαλά χώρα η άμβλωση. Πρόβλημα προκύπτει όταν εκ των πραγμάτων αυτή η επιλογή δεν προσφέρεται, είτε γιατί δεν υπάρχει άλλος/άλλη γιατρός ή κλινική είτε γιατί δεν υπάρχει άλλη δημόσια κλινική ή συμβεβλημένος/-η με αυτή γιατρός.

Και πρόκειται ακριβώς για αυτήν την περίπτωση στη Σάμο, ένα ακριτικό μέρος, όπου δεν υπάρχει παρά μόνο ένα δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα. Εδώ πρέπει να ληφθεί ακόμη υπόψη ότι πρόκειται για νησί, από και προς το οποίο οι μετακινήσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες. Έχει έτσι, βάσιμα, υποστηριχθεί ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες και εφόσον το Κράτος αδυνατεί να αντικαταστήσει το ιατρικό προσωπικό, θα ήταν δυνατό οι γιατροί να υποχρεωθούν νομικά να τελέσουν την άμβλωση ^σ.2 Α.Κοτζάμπαση, « Η άρνηση του γιατρού να επιτελέσει το καθήκον του για λόγους συνείδησης με βάση το άρθρο 2,5 και 31 του ν.3418/2005 για τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας », Ι.Θ., τεύχος 45, σελ.27. Κι αυτό γιατί είναι αδιανόητο να υποχρεωθεί μια γυναίκα να κυοφορήσει και να γεννήσει ένα παιδί χωρίς τη θέλησή της. Ειδικά τη στιγμή που το δικαίωμα στην άμβλωση είναι ένα ρητά και ειδικά αναγνωρισμένο δικαίωμα.

Ένα δικαίωμα που δεν υπήρχε ανέκαθεν και που σήμερα ακόμη, τριάντα χρόνια μετά τη θέσπισή του, εξακολουθεί στην πράξη να μην είναι πλήρως εξασφαλισμένο στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι μια γυναίκα θα μπορέσει όντως να προβεί στην άσκησή του. Σε αυτήν ακριβώς τη δυσκολία, ή και αδυναμία, συμμετέχει η άρνηση διενέργειας της άμβλωσης για λόγους συνείδησης, αφού έρχεται να προστεθεί στην υποστελέχωση των κρατικών νοσοκομείων και στην ανεπαρκή, αν όχι ανύπαρκτη πληροφόρηση γύρω από την πρακτική, που συνοδεύουν την πάγια άρνηση καθιέρωσης σεξουαλικής αγωγής στο σχολείο. Αυτές οι πρακτικές ελλείψεις υπάρχουν τέλος στο πλαίσιο μιας κοινωνίας σεξιστικής, όπου η μητρότητα ακόμη σκιαγραφείται, αν όχι πια ως ο μοναδικός προορισμός της γυναίκας, έστω ως η επιλογή εκείνη που είναι σύμφωνη με τη φύση της. Πίσω από χαρακτηριστικές έμφυλες διακρίσεις περί γονεïκότητας, ειδικά στον εργασιακό τομέα, διαφαίνεται να υπάρχει ακόμη η κοινωνική επιταγή της μητρότητας, που, όταν υιοθετείται από γιατρούς, μπορεί να φτάσει σε πλήρη στέρηση σωματικής ελευθερίας.