Mike Davis: Δεν είναι μια επανάσταση- όχι ακόμη

Πρέπει να αντισταθούμε στον πειρασμό να υπέρ-αναλύσουμε την εκλογή Trump ως μια αμερικάνικη Δεκάτη Ογδόη Μπρυμαίρ ή ένα 1933. Οι προοδευτικοί που νομίζουν ότι ξύπνησαν σε μια διαφορετική χώρα πρέπει να ηρεμήσουν, να πάρουν μια βαθιά ανάσα και να στοχαστούν πάνω στα πραγματικά εκλογικά αποτελέσματα από τις αμφίρροπες πολιτείες.

Τα δεδομένα, φυσικά, είναι ατελή. Τα κορυφαία exit polls, όπως των Pew και Edison, δύσκολα θεωρούνται μη προβληματικά στη διαλογή της γνώμης και το τελικό αποτέλεσμα της προσέλευσης και της σύνθεσής της πρέπει να περιμένει τις εκθέσεις της Τρέχουσας Έρευνας Πληθυσμού μέσα στα επόμενα ένα ή δύο έτη. Όπως και να έχει, τα αποτελέσματα σε εθνικό επίπεδο επιτρέπουν κάποιες σχετικές παρατηρήσεις.

1. Η προσέλευση αρχικά θεωρήθηκε σημαντικά μικρότερη από το 2012, αλλά οι τελικές αναφορές δείχνουν το ίδιο ποσοστό ψηφοφόρων (περίπου 58%), όμως με μικρότερο μερίδιο των μεγάλων κομμάτων. Τα κόμματα της μειοψηφίας, με πρώτους τους Φιλελεύθερους, αύξησαν το ποσοστό ψήφου τους από 2 σε 5 % επί του συνόλου.
2. Με τις εξαιρέσεις της Iowa και του Ohio, δεν υπήρξαν απώλειες του Trump σε πολιτείες κλειδιά. Κατέγραψε πάνω κάτω το ίδιο με τον Romney, επανορθώνοντας για τις λιγότερες ψήφους στα προάστια με τις περισσότερες στις αγροτικές περιοχές, ώστε να φτάσει στο ίδιο συνολικό αποτέλεσμα. Το αθροιστικό περιθώριο νίκης του στο Wisconsin, το Michigan και την Pennsylvania συνολικά ήταν ελάχιστο, γύρω στις 107.000 ψήφους.
3. Η μεγάλη έκπληξη στις εκλογές δεν ήταν μια μεγάλη στροφή της λευκής εργατικής τάξης στον Trump, αλλά μάλλον η επιτυχία του να διατηρήσει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων του Romney, και μάλιστα ακόμη και να βελτιώσει ελάχιστα τις επιδόσεις του σε σχέση με τον τελευταίο μεταξύ των Ευαγγελιστών, για τους οποίους οι εκλογές θεωρήθηκαν ως μια τελευταία πράξη αντίστασης. Ως εκ τούτου, ο οικονομικός λαϊκισμός και ο τοπικισμός συνδυάστηκαν δυναμικά με την παραδοσιακή συντηρητική κοινωνική ατζέντα, αλλά δεν την αντικατέστησαν.
4. Ο βασικός παράγοντας της επικράτησης των Ρεπουμπλικάνων ήταν η κυνική συνθηκολόγηση του Trump με τους θρήσκους συντηρητικούς, η οποία ακολούθησε την αρχική ήττα του Cruz. Τους έδωσε ελευθερία κινήσεων να σχεδιάσουν την πλατφόρμα του κόμματος στο Συνέδριο και έπειτα συμμάχησε με ένα εκ των λαϊκών τους ηρώων, τον κυβερνήτη Pence της Indiana, έναν δηλωμένο Καθολικό που εκκλησιάζεται σε μια Ευαγγελική υπέρ-εκκλησία. Φυσικά, το διακύβευμα για τους υπερασπιστές “του δικαιώματος στη ζωή” ήταν ο έλεγχος του Ανώτατου Δικαστηρίου και μία τελική ευκαιρία ώστε να ανατραπεί η απόφαση στην υπόθεση Roe κατά Wade. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί η Clinton, η οποία αντίθετα με τον Obama επέτρεψε στον εαυτό της να ταυτιστεί με τις αμβλώσεις σε προχωρημένη κύηση, πήρε 8 πόντους λιγότερους από εκείνον μεταξύ Λατίνων/ Καθολικών.
5. Η αυτομόληση των προερχόμενων από την λευκή εργατική τάξη ψηφοφόρων του Obama προς στον Trump ήταν ένας καθοριστικός παράγοντας κυρίως σε ένα παραλίμνιο τόξο βιομηχανικών επαρχιών στο Michigan, το Ohio και την Pennsylvania —στο Monroe, την Ashtabula, Lorain, και στις δύο Eries, κλπ – οι οποίες βιώνουν ένα νέο κύμα μετακίνησης θέσεων εργασίας στο Μεξικό και τον αμερικανικό Νότο. Αυτή η περιοχή είναι το πιο ορατό επίκεντρο της εξέγερσης ενάντια στην παγκοσμιοποίηση.

Σε άλλες περιοχές με ύφεση- τις επαρχίες άνθρακα του νοτιοανατολικού Ohio, την πρώην ζώνη ανθρακίτη της ανατολικής Pennsylvania, την Κοιλάδα Kanawha της Δυτικής Virginia και τις πόλεις με κλωστοϋφαντουργίες και επιπλοποιίες της Carolina, στα Appalachia γενικά- ο συνασπισμός των «μπλε κολάρων» υπέρ των Ρεπουμπλικάνων σε επίπεδο προεδρικής πολιτικής (αλλά όχι πάντα στις πολιτικές σε τοπικό ή πολιτειακό επίπεδο) ήταν ήδη το status quo. Τα ΜΜΕ τείνουν να συγχέουν αυτά τα παλαιότερα και νεότερα στρώματα «χαμένων Δημοκρατικών»- μεγεθύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το επίτευγμα του Trump.

6. Δεν έχω καταφέρει να βρω αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με την προσέλευση των λευκών χωρίς πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε βασικές πολιτείες ή σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση ο Τrump ταυτόχρονα κινητοποίησε μη- ψηφοφόρους και “γύρισε” Δημοκρατικούς, αλλά οι μεταβλητές είναι ανεξάρτητες και τα μεγέθη τους είναι αβέβαια σε πολιτείες όπως το Wisconsin ή η Virginia (τα οποία η Clinton οριακά διατήρησε) όπου άλλοι παράγοντες όπως η προσέλευση μαύρων και το μέγεθος του έμφυλου χάσματος ήταν πιθανότατα πιο καθοριστικά.
7. Ένα κρίσιμο κομμάτι λευκών Ρεπουμπλικάνων γυναικών με πανεπιστημιακή εκπαίδευση φάνηκε να συρρέει στον Trump την τελευταία εβδομάδα της καμπάνιας, αφού είχε διακυμανθεί σε προηγούμενες δημοσκοπήσεις. Αυτό από πολλούς σχολιαστές, μεταξύ των οποίων και η Κλίντον, έχει αποδοθεί στην ξαφνική παρέμβαση του Comey και έχει δημιουργήσει σκεπτικισμό σχετικά με την ειλικρίνεια του. Η αποδοκιμασία του Τραμπ για τη συμπεριφορά του που προσιδίαζε σε βιαστή, εξισορροπήθηκε, επιπλέον, από την αηδία για τον Bill Clinton, τον Anthony Weiner και τον Alan Grayson (τον Δημοκρατικό αντίπαλο του Rubio στην Florida, ο οποίος κακοποιούσε τη γυναίκα του). Ως αποτέλεσμα, τα οφέλη της Clinton ήταν μέτρια, σε κάποιες περιπτώσεις και κανένα απολύτως, στα κρίσιμα κόκκινα προάστια του Milwaukee, της Philadelphia, και του Pittsburgh.
8. Το ένα πέμπτο των ψηφοφόρων του Trump- κατά προσέγγιση 12 εκατομμύρια ψηφοφόροι- ανέφεραν πως είχαν δυσμενή στάση απέναντι του. Καμιά έκπληξη λοιπόν που οι δημοσκοπήσεις ήταν τόσο λάθος. «Δεν υπάρχει προηγούμενο,» έγραψε η Washington Post, «για έναν υποψήφιο να κερδίσει την Προεδρία με λιγότερους ψηφοφόρους να τον βλέπουν ευνοϊκά, ή να αναμένουν τη διακυβέρνησή του, απ΄ ότι τον ηττημένο.

Πολλοί από αυτούς που ψήφισαν με μισή καρδιά (nose-holders) μπορεί να ήταν ευαγγελιστές οι οποίοι ψήφισαν την πλατφόρμα, όχι τον άνδρα, όμως άλλοι ήθελαν αλλαγή στην Washington πάση θυσία, ακόμη και αν αυτό σήμαινε ότι θα έβαζαν έναν καμικάζι στο οβάλ γραφείο.

9. Ακόμη και το Ινστιτούτο Cato φαίνεται να πιστεύει ότι οι εκλογές πρέπει να ερμηνευθούν ως ήττα της Clinton, και όχι νίκη του Trump. Απέτυχε να πλησιάσει την επίδοση του Οbama το 2012 σε καίριες μεσοδυτικές επαρχίες και τη Florida. Παρά την κοπιώδη προσπάθεια της τελευταίας στιγμής, ο πρόεδρος δεν κατάφερε να μεταφέρει τη δημοτικότητα του (μεγαλύτερη πλέον και από του Reagan το 1988) στην παλιά του αντίπαλο. Το ίδιο ισχύει και για τον Sanders).

Παρόλο που τα ευρήματα είναι αμφιλεγόμενα και ίσως λάθος αναλυόμενα από τον  David Atkins στο American Prospect, οι δημοσκοπήσεις των Edison/New York Times δείχνουν ότι ο Trump πέτυχε μια ελάχιστη βελτίωση συγκριτικά με τον Romney μεταξύ των λευκών, ίσως ένα τοις εκατό, αλλά «τον ξεπέρασε κατά 7 μονάδες στους Μαύρους, 8 στους Λατίνους και 11 στους Ασιάτες-Αμερικάνους»

10. Είτε αυτή ήταν πράγματι η συνθήκη είτε όχι, η μικρή μαύρη προέλευση στο Milwaukee, το Detroit και τη Philadelphia από μόνη της θα μπορούσε να εξηγήσει την ήττα της Clinton στα Μεσοδυτικά. Στην νότια Florida μετά από μια τεράστια προσπάθεια βελτιώθηκαν τα ποσοστά των Δημοκρατικών αλλά αυτό το αποτέλεσμα συρρικνώθηκε από τη περιορισμένη προσέλευση (κυρίως των Μαύρων ψηφοφόρων) στο Tallahassee, το Gainesville και στις περιοχές της Tampa.
11. Όχι ότι όλη αυτή η μειωμένη μαύρη προσέλευση, για να είμαστε δίκαιοι, ήταν ένα μποϋκοτάζ για τη Clinton. Ο περιορισμός των ψηφοφόρων χωρίς αμφιβολία έπαιξε έναν σημαντικό αλλά μη μετρίσιμο ακόμη ρόλο. «Μερικές πολιτείες», αναφέρει μια έρευνα, «έκλεισαν σε μαζική κλίμακα εκλογικά κέντρα. Στην Arizona, σχεδόν κάθε επαρχία μείωσε τα εκλογικά κέντρα. Στη Louisiana, το 61 τοις εκατό των κοινοτήτων μείωσαν τα εκλογικά κέντρα. Στο περιορισμένο δείγμα των επαρχιών της Alabama, 67 τοις εκατό των εκλογικών κέντρων έκλεισαν. Στο Texas, το 53 τοις εκατό των επαρχιών στο περιορισμένο μας δείγμα μείωσε τους χώρους ψηφοφορίας.» Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι διακρίσεις ως προς τις απαιτήσεις αποδεικτικών ταυτοπροσωπίας των ψηφοφόρων – το πετράδι στο στέμμα της αντεπανάστασης του Scott Walker- μείωσαν σημαντικά τη ψήφο στις φτωχές συνοικίες του Milwaukee.
12. Μια εναλλακτική εξήγηση για την κακή επίδοση της Clinton στο Wisconsin και στο Michigan ήταν η αποξένωση της από τους νέους ψηφοφόρους (millennial) που στήριζαν Sanders: σε πολλές περιοχές το μερίδιο της Jill Stein ήταν μεγαλύτερο από τη διαφορά με τη οποία ηττήθηκε η Clinton. Η ψήφος στους Πράσινους ήταν επίσης σημαντική στη Pennsylvania και τη Florida (49.000 και 64.000 αντίστοιχα). Αλλά ο Gary Johnson, ο οποίος κέρδισε 4.151.000 ψήφους σε εθνικό επίπεδο παρά την πλήρη άγνοια του για τη διεθνή πολιτική, πιθανότατα έβλαψε τον Trump πολύ περισσότερο από ότι την Clinton.
13. Από την ανταρσία του Howard Dean το 2004, οι προοδευτικοί Δημοκρατικοί είχαν παλέψει έντονα εναντίον των συμβιβασμένων στελεχών του κόμματος, για μια συνολική στρατηγική για τις 50 πολιτείες η οποία θα επενδύει στη δουλειά σε επίπεδο βάσης σε περιφέρειες του Κογκρέσου που με βάση το εκλογικό μαγείρεμα καταγράφονται κόκκινες (ΣτΜ: ρεπουμπλικανικές). Η διαρκής αποτυχία του Δημοκρατικού Εθνικού Συνεδρίου, για παράδειγμα, να δεσμευτεί σε μια γραμμή γύρω από τους Δημοκρατικούς του Texas- πολιτεία στην οποία τώρα οι εθνικές μειονότητες είναι πλειοψηφούσες (majority minority)- αποτελεί ένα ανοιχτό σκάνδαλο.

Η καμπάνια της Clinton, γεμάτη από δωρεές αλλά προφανώς περιορισμένη σε μυαλά, συγκρότησε μια καταστροφική στρατηγική. Απέτυχε, για παράδειγμα, να επισκεφθεί το Wisconsin μετά το Συνέδριο παρά τις προειδοποιήσεις ότι οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί του Scott Walker θα υποστήριζαν πλήρως τον Trump.

Αντίστοιχα, απέρριψε την συμβουλή του υπουργού Γεωργίας Tom Vilsack να συγκροτήσει ένα «συμβούλιο αρμόδιο για τη γεωργία» όπως αυτό που είχε δουλέψει τόσο καλά για τον Obama στις στα προκριματικά στις Μεσοδυτικές πολιτείες αλλά και στην προεδρική καμπάνια. Το 2012, κατόρθωσε να προσθέσει 46% των ψήφων των μικρών πόλεων στην πλειοψηφία του στις πόλεις στο Michigan και 41% στο Wisconsin. Τα καταστροφικά αποτελέσματα της Clinton ήταν 38 και 34 τοις εκατό, αντίστοιχα.

14. Ειρωνικά, ο Trump μπορεί να είχε το πλεονέκτημα της περιορισμένης στήριξης από τους Kochs και άλλους συντηρητικούς μέγα- δωρητές, οι οποίοι άλλαξαν προτεραιότητες και επένδυσαν στη διατήρησης της Ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στο Κογκρέσο. Σε αυτό το πλαίσιο η επιστολή Comey (διευθυντής του FBI) στο Κογκρέσο ήταν το αντίστοιχο διαφημίσεων αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων ενάντια στην Clinton, τη στιγμή που οι υποψήφιοι Ρεπουμπλικάνοι στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου δέχθηκαν μια απροσδόκητη οικονομική βοήθεια.
15. Η έμφαση μου στον ετερόκλητο και εύθραυστο χαρακτήρα του συνασπισμού Trump, ωστόσο, χρειάζεται να συνοδευτεί με μια προειδοποίηση για το τοξικό περιεχόμενο της πολιτικής του. Όπως ισχυρίστηκα σε άλλο σημείωμα, ο Trump είναι λιγότερο απρόβλεπτος και καιροσκόπος από ότι συνήθως περιγράφεται. Η καμπάνια του συστηματικά ενεργοποίησε όλα τα αντανακλαστικά που συνδέονται με τη λευκή εθνικιστική ακροδεξιά της οποίας νονός είναι ο Pat Buchanan και ο εν δυνάμει Goebbels της ο Stephen Bannon.

Ο Trump, μας παρηγορεί ο πρόεδρος Obama, είναι «μη-ιδεολογικός». Εντάξει, αλλά οι Buchanan-Bannon έχουν κουβάδες ιδεολογίας και το όνομά της είναι φασισμός, (Για αυτούς που νομίζουν ότι αυτό είναι μια υπερβολή και ο φασισμός είναι ξεπερασμένος, παρακαλώ μπείτε στο site του Buchanan και περιηγηθείτε στην λίστα με τις πιο δημοφιλείς του στήλες. Μια κατηγορεί την Πολωνία για την έναρξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και μια άλλη ουσιαστικά ισχυρίζεται ότι οι μαύροι θα έπρεπε να πληρώσουν αποζημιώσεις στους λευκούς.)

16. Ο David Axelrod ισχυρίζεται ότι χρειάστηκε μόνο μια εβδομάδα στους Ρεπουμπλικάνους να “εγκλωβίσουν” πλήρως τον Trump και ο Robert Kuttner συμφωνεί. Ίσως.

Σίγουρα ο trump θα επιχειρήσει να τιμήσει την υπόσχεσή του στους Χριστιανούς και να τους δώσει το Ανώτατο Δικαστήριο- ένα στόχο που ο Mitch McConnell θα μπορούσε να υπηρετήσει με την «πυρηνική επιλογή» στην Γερουσία. Παρόμοια, η Peabody, η Arch και οι άλλες επιχειρήσεις ορυκτών θα πάρουν νέες άδειες για να καταστρέψουν τη γη, οι μετανάστες θα θυσιαστούν στα λιοντάρια και η Pennsylvania θα ευλογηθεί από μια “δικαίωμα-στη-δουλειά” νομοθεσία. Και, φυσικά, περικοπές φόρων.

Αλλά όσον αφορά την κοινωνική ασφάλιση, την υγεία, την ελλειμματική χρηματοδότηση τις υποδομές, τους δασμούς, την τεχνολογία και ούτω καθ’ εξής, είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε ένα τέλειο γάμο μεταξύ Trump και των θεσμικών Ρεπουμπλικάνων που δεν θα αφήνει ορφανούς τους υποστηρικτές του που προέρχονται από την εργατική τάξη. Οι ενυπόθηκοι δανειστές εξακολουθούν να κυριαρχούν στο σύμπαν.

17. Με βάση τα παραπάνω δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ένα μελλοντικό σενάριο όπου η ακροδεξιά τελικά αποσχίζεται ή αποβάλλεται από την κυβέρνηση και κινείται γρήγορα με σκοπό να συγκροτήσει μια τρίτη πολιτική δύναμη γύρω από τη διευρυμένη βάση που έχει κερδίσει χάρη στη δημαγωγία του Trump. ‘Η, μια άλλη πιθανότητα, είναι πως το προκλητικό εμπόριο και οι αντικρουόμενες εσωτερικές πολιτικές του Trump βυθίζουν τη χώρα σε μια νέα ύφεση και η Silicon Valley επιτέλους αναλαμβάνει την ευθύνη ώστε να σώσει το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα.

Αλλά όποια και αν είναι η υπόθεση, πρέπει να λάβει υπόψιν την πραγματική επανάσταση στην αμερικάνικη πολιτική, την καμπάνια Sanders. Η ελαττωμένη ή ανύπαρκτη κινητικότητα των πτυχιούχων, κυρίως αυτών με καταβολές από την εργατική τάξη και μετανάστες, είναι η βασική και επείγουσα κοινωνική πραγματικότητα, όχι η διαρκής αγωνία της γεωγραφικής ζώνης RustBelt. Το λέω αυτό τη στιγμή που αναγνωρίζω την ευνοϊκή συγκυρία για τον οικονομικό εθνικισμό, με την απώλεια πέντε εκατομμυρίων βιομηχανικών θέσεων εργασίας την τελευταία δεκαετία, πάνω από τις μισές εκ των οποίων έχουν χαθεί στον Νότο.

Αλλά ο τραμπισμός, όπως και αν εξελιχθεί, δεν μπορεί να ενοποιήσει την οικονομική δυσχέρεια των νέων (millennial) με εκείνη των γηραιότερων λευκών εργατών, τη στιγμή που ο Sanders έδειξε ότι μπορούσε η βαθιά δυσαρέσκεια να συγκεντρωθεί κάτω από την ομπρέλα ενός «δημοκρατικού σοσιαλισμού» που θα αναζωπυρώνει τις ελπίδες ενός New Deal για έναν Οικονομικό Χάρτη Δικαιωμάτων. Με το κατεστημένο των Δημοκρατικών σε προσωρινή αποσύνθεση, η πραγματική ευκαιρία για μετασχηματιστική πολιτική αλλαγή («κρίσιμη ανακατάταξη» (‘critical realignment’) σε ένα αρχαϊκό πλέον λεξιλόγιο) ανήκει στον Sanders και τη Warren. Πρέπει να βιαστούμε.

Πηγή: Verso

Μετάφραση: Αντώνης Φάρας