Δέκα Θραύσματα

Στα πλαίσια της συζήτησης που πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει το k-lab την Παρασκευή 10/2 («Πες μου τι γίνεται μ’ εκείνα τα παιδιά… Το φοιτητικό κίνημα του 06-07: Νοσταλγία ή παρακαταθήκη για το μέλλον»), απευθύναμε κάλεσμα για τη συνέχιση του διαλόγου αυτού, μέσα από κείμενα συμβολής, από ανθρώπους που είτε έκαναν παρεμβάσεις, είτε σκόπευαν να κάνουν αλλά δεν μπόρεσαν λόγω χρόνου, και φυσικά σε όποιον και όποια ενδιαφέρεται να συμβάλλει. Στόχος μας είναι η συγκρότηση ενός σχετικού φακέλου στο site, καθώς και η διερεύνηση της δυνατότητας μιας σχετικής έκδοσης. Σε αυτό το πλαίσιο, τις επόμενες μέρες θα δημοσιεύουμε σταδιακά τα κείμενα συμβολής που λαμβάνουμε. Ακολουθεί το κείμενο του Στέφανου Ιωάννου, μέλους της συντονιστικής επιτροπής κατάληψης παπει 2006/07 και πρώην μέλους της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ.

Κάπου Απρίλης/ Μάης 2006. Φοιτητικές εκλογές στο παπει. Λεγόμασταν Δίκτυο. Με δ κεφαλαίο. Το σχήμα μας ήμασταν περίπου πέντε άνθρωποι. ΄Ισως έξι. Είχαμε όμως πίασει στρατηγικό σημείο για το τραπεζάκι μας. Ακριβώς απ’ έξω απ’ το κυλικείο, τον Ευρώπη. Κάναμε ό,τι παρέμβαση κάναμε, πηγαίναμε και στις φοιτητικές συνελεύσεις των εβδομήντα ανθρώπων να δώσουμε το πλαίσιό μας σε πενήντα κνίτες και δέκα εαακίτες. Πιο πολυ για να τους πούμε ότι έχουμε κι εμείς πλαίσιο. Αλλά σε εκείνες τις εκλογές αποφασίσαμε, εμείς οι πέντε άνθρωποι, να κάνουμε κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ στο παπει. Να φέρουμε παραβάν για τις εκλογές. Τα φέραμε, μας απειλήσαν και οι δαπίτες ότι δεν θα δούμε έγκυρο ψηφοδέλτιο στις εκλογές εαν τα στήσουμε. Τα στήσαμε. Βράδυ καταμέτρησης. Να μας βγάζουν άκυρο ψηφοδέλτιο επειδή είχε ένα ζουζούνι πεθαμένο επάνω στο χαρτί. Κάπως έτσι μας έβγαλαν 20% άκυρα από τα ψηφοδέλτιά μας. Βασικά αυτός πρέπει να ήταν πάνω κάτω και ο καθεαυτός αριθμός, περίπου 20 από τα 100 που είχαμε- σε μια σχολή τεσσάρων χιλιάδων ψηφοφόρων. Παπει όπως λέμε παμακ. Η πιο μαύρη σχολή της Αθήνας, αυτοδυναμία δαπ πάνω από δέκα χρόνια.

Πρώτη εβδομάδα μετά τις εκλογές να τρέχουμε από αμφιθέατρο σε αμφιθέατρο και να καταγγέλουμε τη δαπ για τα άκυρα ψηφοδέλτιά μας. Ναι, το είχαμε κρατήσει αυτό με το ζουζούνι, το βγάλαμε γύρω στις δυο χιλιάδες φωτοτυπίες και το μοιράσαμε σε όλα τα αμφιθέατρα. Και κάπου κει να πιστεύουμε ότι τελειώνει ο συνδικαλισμός για τη χρονιά. Αλλά κάπου εκεί ήτανε και το φόρουμ. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ. Φλόρουμ νομίζω το λέγανε οι κνίτες, αλλά πάντως είχανε σκάσει από τη ζήλια τους κι αποφασίσανε να αφισοκολλήσουνε ολόκληρη την παραλιακή. ‘Έλα συντροφάκι, θα με πάρεις με το μηχανάκι να κατέβουμε μαζί;- Ναι οκ, ας πούμε σε μία ώρα΄. Και να μαστε να στήνουμε το φόρουμ μέσα σε ντάλα ήλιο. Και μετά τρεις μέρες, με συντρόφους και συντρόφισσες από όλο τον κόσμο. Από τους κούρδους αυτονομιστές, μέχρι τους άγγλους κομμουνιστές, κι απ’ την ευρώπη μέχρι τη λατινική αμερική. Ήτανε και η Αδελάιδα σε μια συζήτηση θυμάμαι. Η κόρη του Τσε.

Κάπου μέσα Μάη, κι έχουν ήδη παρθεί αποφάσεις για κατάληψη σε εκατό σχολές και κάτι. Καταλήψεις και διαδηλώσεις ενάντια στο νέο νόμο πλαίσιο, στα όρια σπουδών, στα δίδακτρα, στους μάνατζερ στα πανεπιστήμια. Ενάντια στο άρθρο 16 και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αποφασίζουμε κι εμείς να κάνουμε συνέλευση. Με εκατόν πενήντα άτομα βγάζουμε απόφαση για κατάληψη. Προφανώς και χωρίς σφραγίδα συλλόγου, μιας και αυτή μάλλον βρίσκεται στο συρτάρι κάποιου δαπίτη. Κλείνουμε τη σχολή την ίδια ημέρα. Δυό από εμάς μας στείλανε να πάμε να κλείσουμε το κτίριο των μεταπτυχιακών και διδακτορικών λίγο πιο κάτω. Δύο άτομα, με μια μικρή αλυσίδα κι ένα λουκέτο που αγοράσαμε από τη γωνία. Πέντε φορές πάνω κάτω όλο το κτίριο, να σιγουρευτούμε ότι δεν θα κλείσουμε κανέναν μέσα. Την άλλη μέρα το πρωί κατάληψη στο παπει. Κάπου διακόσιοι δαπίτες απ’ έξω στο δρόμο να πουλάνε τσαμπουκά. Γενικά πάντως όταν τσαντίζεις τους δαπίτες ξέρεις ότι κάτι πάει καλά. Πολύ καλά στην προκειμένη. Συσπείρωση κόσμου με το μέρος μας, απ’ εξω οι δαπίτες και τελικά συμφωνία για νέα συνέλευση την άλλη μέρα. Γύρω στα χίλια άτομα. Πρώτη συνέλευση σε τρία χρόνια με όλες τις παρατάξεις μέσα. Τέσσερα διαφορετικά πλαίσια. Το δικό μας, κοινό με τα εαακ και ανεξάρτητους, το μόνο που προτείνει κατάληψη. Καταμέτρηση από πόρτες. Πού τις βρήκαμε τις τέσσερις πόρτες για τα τέσσερα πλαίσια δεν θυμάμαι, αλλά πάντως νικήσαμε. Με δέκα ή έντεκα ψήφους διαφορά. Κατάληψη για μια εβδομάδα και νέα γενική συνέλευση την άλλη εβδομάδα. Και κάπως έτσι η εβδομάδα γίνεται μήνας. Συντονιστική επιτροπή κατάληψης μια φορά την εβδομάδα. Πέντε ώρες συζήτηση με τα εαακ για τη θέση των αναρχικών στο φοιτητικό κίνημα. Για τις πολιτισμικές δραστηριότητες που θα τρέξουμε στην κατάληψη. Για το αν θα κάνουμε προβολές τους αγώνες του μουντιάλ. Όχι είπαν οι εαακίτες γιατι αυτό θα προωθούσε την εμπορευματοποίηση. Εμείς όμως φέραμε μια μικρή τηλεόραση να βλέπουμε μουντιάλ οφ δε ρέκορντ. Το πήραν χαμπάρι και θέλανε να βλέπουνε κι αυτοί. Άλλο λέει να βλέπεις μουντιάλ, κι άλλο να το διαφημίζεις στα πλαίσια της κατάληψης.

Μετά φθινόπωρο 2006, χειμώμας 2007. Μαζικές συνελεύσεις, διαδηλώσεις, καταλήψεις. Πλέον και με την κνε μέσα. Όσες διαφωνίες και να χαμε τότε με τους κνίτες δεν αναιρεί ότι με τη συμμετοχή τους στο κίνημα προσέφεραν ένα νέο κύμα μαζικοποίησης. Για πρώτη και τελευταία φορά για όσο θυμάμαι η ενότητα της αριστεράς στην πράξη. Κοινά πλαίσια συνελεύσεων, κοινά συντονιστικά, κοινές πορείες. Προφανώς και με το συσχετισμό δυνάμεων να γέρνει συντριπτικά υπέρ τους. Θέλοντας και μη η κνε ήταν η πιο μαζική οργάνωση της αριστεράς. Κάπου μέχρι την άνοιξη του ’07 πήγε το κίνημα. Και νικήσαμε.

Δέκα χρόνια μετά. Σε μια γωνιά της Ιρλανδίας να διδάσκω πολιτική οικονομία στο τοπικό πανεπιστήμιο, ύστερα από πέντε χρόνια στο εξωτερικό (πολιτική οικονομία είναι το σωστό όνομα με την ευκαιρία, όχι οικονομικά). Να προσπαθώ να δείξω στους φοιτητές μου ότι η ανεργία δεν είναι απόρροια του «υψηλού» εργατικού κόστους, αλλά του ίδιου του μηχανισμού της αγοράς. Οτι οι ενδογενείς τάσεις του καπιταλισμού δεν είναι σταθεροποιητικές, αλλά το αντίθετο. Ότι η διόγκωση των χρηματαγορών δεν σχετίζεται και τόσο θετικά με την πραγματική παραγωγή. Οτι η λιτότητα δεν αποδομείται μόνο με πολιτικούς και ηθικούς όρους, αλλά και με όρους οικονομικής θεωρίας. Οτι σε περίοδο ύφεσης οι οικονομίες χρειάζονται δημοσιονομικά ελλείματα, όχι πλεονάσματα ή ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Ότι όταν μια κεντρική τράπεζα τροφοδοτεί με ρευστότητα ένα τραπεζικό σύστημα δεν χρησιμοποιεί τα λεφτά κανενός φορολογούμενου. Δεν είναι επαναστατικά όλα αυτά. Εν έτει 2017 όμως είναι ριζοσπαστικά, τουλάχιστον σε σχέση με την κυρίαρχη ιδεολογία που σερβίρεται καθημερινά σε φοιτητές οικονομικών. Τη ντύνεις με μπόλικες εξισώσεις και διαγράμματα και περνιέται για επιστήμη. Πιθανόν τα μαθήματά μου να είναι μια παραφωνία μέσα στον υπάρχον ακαδημαϊκό χώρο, έναν χώρο που περισσότερο ενδιαφέρεται να παράγει στελέχη πολυεθνικών παρά επιστήμονες. Ο πλουραλισμός και η κριτική σκέψη δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Μπορεί όμως να κινούν και μια περιέργεια. Μπορεί να ανοίγουν και μια χαραμάδα.

Δεν ξέρω πώς το 2007 θα έβλεπε το 2017. Ίσως με οργή, ίσως με κατανόηση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για διαφορετικούς κόσμους. Μέσα σε αυτούς τους κόσμους μεγαλώνουμε κι εμείς, προσπαθώντας να διατηρήσουμε μέσα μας τη θέληση για πράξη για έναν καλύτερο κόσμο. Έστω κι αν αυτή η πράξη είναι πολύ μικρή σε σχέση με αυτό που θα έπρεπε να είναι. Έστω κι αν είναι πεντακόσια χιλιόμετρα μακρυά. Έστω κι αν προσωρινά λείπει και η συλλογικότητα.